In februari 2016 zijn vier leden van het Waka Gezelschap der K.S.R.V. “Njord” afgereisd naar Nieuw-Zeeland om de banden tussen het Gezelschap en de Maori te versterken. Ook Mirte Hazes, Alex Miesen, Thomas Driessen en ikzelf (Diederik Thompson) hebben zoals andere leden voor hen deelgenomen aan de ceremonie op het strand van Waitangi. Hier wordt ieder jaar het sluiten van het verdrag van Waitangi tussen de Maori, de inheemse bevolking van Nieuw-Zeeland, en de Engelsen, die Nieuw-Zeeland koloniseerden, herdacht. Deze ceremonie bestaat uit een landing op het strand vanuit een aantal Waka’s, een soort traditionele Maori kano’s, en het opvoeren van enkele Haka’s, Maori krijgsdansen die veelal bekend zijn geraakt doordat de All Blacks, het Nieuw-Zeelandse rugbyteam, vaak voor een wedstrijd de ‘Ka Mate’, een van de meest bekende Haka’s, opvoeren.
Ook een groot aantal Maori neemt uiteraard deel aan deze ceremonie, en zoals voor alle evenementen waaraan een grote groep mensen deelneemt, vereist ook de ceremonie op het strand van Waitangi een hoop voorbereiding. Hiervoor wordt ruim een week voor de ceremonie elk jaar op een rugbyveld vlak bij Waitangi ‘Tent City’ opgebouwd. Tent City bestaat zoals de naam suggereert inderdaad uit een groot aantal tenten. Er is een grote tent die gebruikt wordt als ontmoetingsplaats en waarin wordt gegeten, een paar tenten waarin het grote aantal aanwezige Maori wordt gehuisvest, voornamelijk jongeren die door hun ouders naar Waitangi gestuurd worden om daar wat over de cultuur van hun voorouders te leren, en er is een aantal kleinere tenten dat wordt gebruikt om de wat oudere mensen, jongere mensen met meer ervaring, die vaak al meerdere keren aan de ceremonie hebben deelgenomen, en gasten een slaapplaats te bieden met wat meer privacy. Dit is ook waar de van het Gezelschap aanwezige leden verblijven.
Het leven in Tent City bestaat voornamelijk uit trainen. En dan nog meer trainen. Op een typische dag wordt er vroeg ontbeten, om daarna meteen naar de Waka’s te gaan en te oefenen met peddelen. De moeilijkheid in dit peddelen ligt er vooral in dat iedereen in een kano met zo’n 20 tot 30 of wel 100 man erin op een gelijk tempo en ritmisch moet peddelen, anders gaan mensen tegen elkaars peddels aan botsen en ziet het er niet uit. Uiteraard heeft niet iedereen van nature een even goed ritmegevoel, en dus moet dit ritme veel mensen worden aangeleerd. In de week voor de ceremonie moet er dus veel gepeddeld worden, en het grootste deel van de dag wordt dan ook hieraan besteed, in ieder geval tot aan de lunch rond het middaguur (wat ook bijvoorbeeld drie uur ’s middags kan betekenen). Hierna gaat of het peddelen in de Waka’s weer verder, of het is tijd voor het oefenen van de haka’s. Ook deze krijgsdansen vereisen strakke coördinatie van grote groepen mensen, en bestaan niet alleen uit moeilijke bewegingen maar ook uit ingewikkelde teksten, die iedereen ook moeten worden aangeleerd. Hier kan makkelijk tot aan het avondeten aan besteed worden, en vrijwel elke dag ook nog lange tijd daarna. Na het avondeten vindt er dagelijks ook een samenkomen plaats van iedereen die in Tent City aanwezig is. Hierbij wordt de afgelopen dag besproken, en de plannen die voor de volgende dagen gemaakt zijn. Iedereen die nog iets van belang te zeggen heeft kan dat hier doen, en ook wordt er gebeden voor gunstige omstandigheden in de nog volgende dagen.
Helaas is er van die gunstige omstandigheden natuurlijk niet altijd sprake. Dit jaar bijvoorbeeld nam Robert Gabel, een gerespecteerde oudere onder de Maori, de heren Driessen en Thompson mee om een Waka op te halen bij zijn huis, zodat er tijdens de ceremonie in Waitangi op gepeddeld zou kunnen worden. Deze Waka van ongeveer anderhalve ton werd voor transport op een aanhangwagen achter een auto bevestigd met welgeteld twee touwtjes niet veel dikker dan een wijsvinger. Dus toen er op de terugweg plotseling geremd moest worden voor een tegenligger, hoorden de inzittenden van de auto plotseling een harde knal en een rinkelend geluid. Toen zij zich omdraaiden en achter zich keken, bleek al vrij snel wat er gebeurd was: toen de auto stopte was de Waka door het touw aan de voorkant heen gebroken en met hoge snelheid nog een stukje doorgegaan. De achteruit van de auto, evenals de achterbumper, en eigenlijk toch wel de hele achterkant, lag in puin. Aan de positieve kant had de Waka echter geen krasje.
Ook was er een dag waarop het alleen maar heel erg hard regende, en Tent City veranderde in Swamp City. Het rugbyveld waarop de tenten stonden werd een modderveld, en door het ruige water was het te gevaarlijk om met de Waka’s te gaan peddelen. Er werden in de grote tent en slaaptenten nog wel wat Haka’s gedaan en liederen gezongen, maar doordat het daarbinnen ook steeds meer in een modderpoel veranderde kwam daar ook niet heel veel meer van terecht. Dit gaf mensen echter wel een uitstekende mogelijkheid om veel met elkaar te praten, en elkaar beter te leren kennen. Niet dat dat gedurende de rest van de week in het geheel niet gebeurde. Ook de aanwezige leden van het Waka Gezelschap hebben in Tent City goede vrienden gemaakt, en het valt te zeggen dat er bij hun vertrek bij zowel hen als bij enkele Maori hier en daar wel een traan te bekennen was.
Maar voordat het zover was moest eerst de grote dag nog komen: Waitangi Herdenkingsdag. En op deze dag hadden de heren Miesen, Driessen en Thompson de eer te mogen peddelen op Ngatokimatawhaorua, de grootste Waka ter wereld. In deze Waka passen ruim honderd mensen, maar zelfs met zo velen is het geen makkelijke taak om zijn twaalf ton voort te bewegen. Aangekomen op het strand was niemand echter moe, maar vol energie, en klaar om de aangeleerde Haka’s op te voeren voor het publiek van duizenden mensen dat daar op het strand op hen te wachten stond. En ook al waren er op dat strand maar zo’n tweehonderd mensen die de Haka’s deden, die duizenden mensen moeten zich toch geïntimideerd gevoeld hebben door de kracht en overtuiging waarmee die tweehonderd de krijgsdansen brachten. Voor de aanwezige leden van het Waka Gezelschap was het vooral een speciaal moment toen zij met zijn vieren voor een grote groep ondersteunende Maori-dames stonden en hun eigen Haka, de voor Njord en het Waka Gezelschap geschreven Tangaroa, voor die duizenden mensen in het publiek opvoerden.
Terug in Tent City was er ’s avonds een feestmaal, en zoals iedere avond ook weer een groot samenkomen van iedereen uit Tent City, en mensen die daar de hele week te gast waren geweest, niet alleen de leden van het Waka Gezelschap maar ook bijvoorbeeld een aantal Native Americans, deelden geschenken uit en zongen een lied of deden nog een laatste Haka om hun gastheren en -vrouwen te bedanken voor hun gastvrijheid. Daarna was het laat en tijd voor iedereen om naar bed te gaan. Zo eindigde de herdenking van Waitangi in 2016.
Diederik Thompson