Nieuw-Zeeland reis 2017
Samen met Justus Hamann, Francisca Duijs en Annerie van Dalsen ben ik (Eliza Jordaan) in januari afgereisd richting de andere kant van de aardbol, om een bezoek te brengen aan Aotearoa: Nieuw-Zeeland.
Annerie en ik begonnen onze reis samen in Auckland, waar wij na een lange vlucht arriveerden op 18 januari. Een goede eerste kennismaking met het land, in mijn geval. Het was de derde keer dat Annerie Nieuw-Zeeland bezocht (2010 en 2012), voor Francisca en Justus was het de tweede keer.
Road Trippin’
Twee dagen in Auckland bleek voldoende, dus we huurden een auto en begonnen aan onze roadtrip dwars over het Noordereiland. De eerste stop was de stad Taupo, gelegen aan Lake Taupo, in het hart van het noordereiland. Hier voegde Francisca zich bij de groep en samen reden we verder richting de oostkust. Een gebied dat bekend staat om diens vulkanische activiteit en thermische baden, opstijgende gassen en zwavelgeuren. Zo reisden we via het stadje Rotorua richting zee, waar we verbleven in Whakatane.
Via de Pacific Highway maakten we een tocht langs de kust. Indrukwekkende kliffen, zwarte stranden en weelderige bossen trokken aan ons voorbij en ik begon langzaam een indruk te krijgen van de fantastische diversiteit van het landschap. De bochtige wegen door de bergen leidden ons naar de steden Gisborne en Napier, waar we enkele nachten verbleven. Na een kort uitstapje naar de Rere Falls reden we richting het zuiden waar de hoofdstad Wellington op ons lag te wachten. Inmiddels ongeveer op de helft van onze reis besloten we wat langer in Wellington te blijven. Hier troffen we onder andere Tamahoe Temara, die ons een persoonlijke rondleiding gaf door het Te Papa Museum.
We lieten het zuiden achter ons en trokken terug richting het noorden. Tongariro National park was onze volgende stop. Hier hebben we een zeven uur durende wandeltocht gemaakt, dwars door de bergen en vulkanen. Voor ons allen een van de meest bijzondere avonturen van deze reis. De enige stop die wij nog aandeden voordat we eindelijk richting ‘Northland’ reden was de stad Hamilton. Hier werden wij gastvrij ontvangen door Anaru en April, die beiden vanaf het eerste uur bij het Waka project betrokken zijn.
Tent City
Na het inleveren van de huurauto namen wij de dubbeldekker bus vanaf Auckland naar Paihia, een stadje direct gelegen naast de Waitangi Treaty Grounds.
Inmiddels was het 1 februari en werden wij in de brandende zon opgepikt door Joe Conrad, Chief en Kaihautu van de waka Ngātokimatawhaorua. Justus zou pas twee dagen later arriveren en om die reden werden wij met z’n drieën ontvangen en sprak Annerie mooie woorden tijdens de powhiri (ontvangstceremonie).
In het zogenaamde Tent City hielp iedereen mee met het opzetten van de tenten, het opbouwen van alle nodige zaken waarna we met z’n allen genoten van een heerlijke eerste maaltijd die avond. Gedurende de week werden er een aantal verschillende onderdelen geoefend, die allemaal een belangrijk onderdeel vormen van de Maoricultuur en eveneens door iedereen beheerst moesten worden voor een geslaagde ceremonie tijdens Waitangi Day. Het peddelen in de waka’s was hierbij evident belangrijk, maar ook oefenden we in groepen verschillende haka’s, liedjes en kapa haka (bewegingen bij de liederen). De dagen begonnen vroeg en ‘s avonds laat lagen we alle vier uitgeput in onze tenten.
Naarmate 6 februari steeds dichterbij kwam, arriveerde er steeds meer groepen mensen van alle plekken van de wereld. Dit jaar was er een vertegenwoordiging van de Native Americans van de Grande Ronde, een groep scholieren van een Amerikaanse school, verschillende Maori families van over het hele land en zelfs een tweetal Fransen die aansloten.
Waitangi Day
Het peddelen werd pittiger en de lat werd hoog gelegd. Het was een hete zomer zonder enige regen en dit zorgde voor warme omstandigheden. Op de ochtend van 6 februari ging de wekker om half zes en stonden we gezamenlijk voor dag en dauw bij Haruru Falls, waar de waka’s klaarlagen voor de dag die hen te wachten stond. Iedereen was uitgedost in de meest prachtige pake (rieten mantels) en men had zichzelf versierd met veren, stoffen en taonga (kettingen van bot of greenstone). Ikzelf voer samen met Francisca en Annerie mee in Te Whanau Moana, vrij vertaald: ‘the people of the sea’. Een waka waarvan de gehele crew bestond uit vrouwen. Justus peddelde mee op de grootste waka van de wereld: Ngātokimatawhaorua. De vloot aan waka’s voeren in een lange stoet over zee richting het strand van Waitangi. Hier werden wij opgewacht door een grote menigte mensen die toekeken hoe de ceremonie vol gebeden, haka’s en liederen zich voltrok. Onder toeziend oog van honderden camera’s waren wij onderdeel van de crew mannen en vrouwen die een reeks intimiderende haka’s neerzetten. Hierna bemanden de peddelaars onder leiding van hun kaihautu’s de waka’s weer en voeren we terug richting de Waitangi Treaty Grounds om te genieten van een dag vol lekker eten en festiviteiten. Die avond werd ons bezoek afgesloten met een heerlijk diner en mooie verhalen en cadeaus, gepresenteerd door alle aanwezigen in Tent City.
Emoties
Het is lastig om te beschrijven hoe ik deze dag heb ervaren, ik zou te veel woorden nodig hebben om de lading te dekken van alles wat ik heb meegemaakt. Iets dat veel indruk op mij heeft achter gelaten zijn de voelbare emoties van de Maori tijdens de rituelen en ceremonies. De liefde die zij voelen voor hun waka’s is onomstotelijk en ontroerde mij zeer:
Grote breedgeschouderde Maori mannen (en vrouwen) vol tatoeages en ruige zwarte haren, die voorzichtig hun handen over het houtsnijwerk aan de zijkant van de rood geschilderde kano laten glijden en met neergeslagen ogen en zachte stem woorden prevelen. Zachtjes en tegen niemand in het bijzonder, om zo ‘in gesprek’ te gaan met hun waka’s. In langzame pas lopen ze langs de waka’s en glijden met hun handen over de figuren die aan de zijkanten in het hout gesneden zijn. Ze voelen met zorg de vormen van de waka en maken zodoende connectie met voorouders en het leven dat de waka in zich huist. Zoals een moeder zorg draagt voor haar kinderen, zoals een vader trots spreekt over zijn geliefde kroost; zo dragen zij zorg voor hun waka’s en spreken zij over hetgeen dat hun cultuur draagt.
